Lubuskie Forum Zwiadowcy-Historii

arci

Od dwóch lat mieszkam w Wielkiej Brytanii i jakiś czas temu wpadła mi w ręce książka wydawnictwa Pen And Sword Books: Aircraft wrecks,the walkers guide-historic crash sites on the moors and mountains of the british isles. Autorzy zawarli w niej opisy i zdjęcia ponad 500 miejsc katastrof samolotów, które miały miejsce głównie podczas II w. św. na terenie Wielkiej Brytanii i Irlandii.

Jako miłośnik lotnictwa nie mogłem przegapić takiej okazji. Wybrałem się więc do Snowdonia National Park, leżącego 120 mil od Birmingham - mojego miejsca zamieszkania. Pierwszym samolotem, jaki udało mi się odnaleźć po kilku godzinach marszu przez góry, był Avro Lincoln B.MK.2 RF511. Bombowiec rozbił się 15 marca 1950 podczas wykonywania nocnego ćwiczenia w nawigacji. Wystartował z bazy RAF Scampton w Lincolnshire. Z powodu złej pogody załogę skierowano do bazy RAF Valley on Anglesey. Z nieznanych przyczyn lotnicy wykonali jednak skręt nie w stronę morza, a w stronę gór i uderzyli w strome zbocze Carnedd Llewelyn. Szczątki samolotu rozrzucone są na przestrzeni ok. 400 m w dół strumienia. Potężne golenie podwozia, płyty pancerne, turbosprężarka silnika RR Merlin, jak również kilkumetrowej długości dźwigar skrzydła i drugi podobny element leżący trochę niżej, to najbardziej rzucające się w oczy resztki wraku. Wiele części samolotu ma dobrze zachowane pozostałości czarnej farby, którą były malowane dolne i boczne jej powierzchnie. Obok szczątków podwozia można zobaczyć pamiątkową kamienną tablicę, na której wyryto nazwiska 6-sobowej załogi, która zginęła w tym miejscu.

Idąc zboczem tej samej góry w kierunku południowo-zachodnim, ok. 500 m. od rejonu, gdzie zalegają szczątki Lincolna, można natknąć się na niewielka kupkę części - kawałki rurek i fragmenty konstrukcji geodetyczej. Tyle do naszych czasów pozostało z Vickers Wellingtona MK.1 C, DV800. Samolot wystartował do swojego ostatniego lotu 19 lipca 1942 z bazy RAF Lichfield w Staffordshire. Było to dzienne ćwiczenie z nawigacji, ale załoga straciła orientację w nisko wiszących chmurach i uderzyła w zbocze góry, ginąc na miejscu.

Ledwie około godziny marszu od tych dwóch crash sites można odnaleźć pozostałości dwóch innych samolotów: nad brzegiem górskiego jeziorka leży Avro Anson, a kilkadziesiąt metrów od niego Lockheed Ventura MK.1. Oba uderzyły w otaczające jeziorko strome zbocza Cwm Lloer, jednak w znajdujących się na stromym stoku miejscach zderzenia zachowały się tylko drobne części.

Avro Anson MK.1 N9855 wystartował do swojego ostatniego lotu z bazy RAF Halfpenny Green w Staffordshire 8 listopada 1943. Miało to być nocne ćwiczenie w nawigacji, ale samolot uderzył w zbocze góry, grzebiąc w szczątkach całą 5-osobową załogę. Do dzisiaj nad brzegiem malowniczego jeziorka zachował się jeden kompletny zespół podwozia i aluminiowe elementy osłony silników .

Pozostałości drugiego z samolotów – Ventura MK 1, AE688 z 464 Sqn. RAAF, który rozbił się ledwie kilka miesięcy wcześniej w identycznych okolicznościach, to niemal cała zewnętrzna część i pozostałości wewnętrznej części skrzydła. Również w tym przypadku lot zakończył się dla załogi tragicznie.

Opracowano na podstawie: Nick Wotherspoon, Alan Clark, Mark Sheldon, Aircraft Wrecks the walkers guide, Pen and Sword Aviation 2009 i materiały własne autora. [link widoczny dla zalogowanych]